Chrząszcz jaskiniowy

We wrześniu 1831 roku, trzynaście lat po natrafieniu na najpiękniejsze części Jaskini Postojnej, Luka Čeč dokonał kolejnego odkrycia: jego obiekt był niewielki, ale skutki – poważne.

Na jednym z nacieków pod wzniesieniem Velika gora (Wielka Góra) znalazł małego, brązowego chrząszcza. Nie wiedział, co to za stworzenie, ale przeczuwał, że jest ważne. Wyniósł chrząszcza z jaskini i pokazał hrabiemu Franzowi Josefowi von Hochenwart, który właśnie pracował nad pierwszym drukowanym przewodnikiem po Jaskini Postojnej. Hochenwart zadbał o to, aby chrząszcz trafił w dobre ręce – przekazał go Ferdinandowi Schmidtowi (specjaliście od chrząszczy), który zabrał się do pracy.

Życie wewnątrz jaskini

Zanim we wrześniu 1831 roku Luka Čeč wybrał się na spacer po jaskini, powszechnie sądzono, że w jaskiniach nie występują żadne formy życia, czy to ożywione, czy nieożywione. Odkrycie chrząszcza Leptodirus hochenwartii przeczyło temu przekonaniu. Narodziła się nowa dziedzina nauki – biospeleologia.

Nowy gatunek

Schmidt opisał nowe odkrycie Čeča: długie nogi i czułki zakończone małymi, czułymi włoskami. Zauważył, że owad nie ma oczu, ale posiada duży odwłok wyglądający jak swojego rodzaju „tarcza” – naprawdę były to zrośnięte ze sobą skrzydła (ponieważ w jaskini korzystanie ze skrzydeł było nieprzydatne).

Wkrótce Schmidt zorientował się, że ma do czynienia z prawdziwym przedstawicielem gatunku na stałe żyjącego w jaskini. Opisane przez niego cechy były specyficzne i dowodziły przystosowania się zwierzęcia do środowiska panującego w jaskini. To odkrycie bardzo poruszyło naukowców. Schmidt nadał chrząszczowi łacińską nazwę Leptodirus hochenwartii. Łacińskie słowo Leptrodirus oznacza „długoszyi” i odnosi się do charakterystycznej budowy ciała chrząszcza, a konkretnie smukłego tułowia.

Na liście najbardziej pożądanych

Ponieważ Čeč uszkodził owada, wychodząc z jaskini, konieczne było znalezienie nowego okazu. Schmidt wyznaczył nawet nagrodę osobie, która przyniesie mu nowego chrząszcza.

Zmarł w 1863 roku, a znalezienie kolejnego okazu długoszyjego chrząszcza zajęło aż szesnaście lat, niemniej jednak w trakcie poszukiwań naukowcy natknęli się na inne zwierzęta i mogli podziwiać ich wyjątkowe sposoby dostosowania się do warunków panujących w jaskini. Do chwili obecnej w Jaskini Postojnej odkrytych zostało 150 gatunków troglobiontów – to więcej niż w jakiejkolwiek innej jaskini, co dowodzi, że Jaskinia Postojna jest najbardziej zróżnicowana biologicznie wśród nich.