Luka Čeč – człowiek, który odkrył Jaskinię Postojną
Choć odkrywcą Jaskini Postojnej był latarnik Luka Čeč, przez kilkadziesiąt lat to znalezisko przypisywano Löwengreifowi, podskarbiemu okręgu Postojnej.
„To tu jest nowy świat, to tu jest raj!”
Luka Čeč był jednym z pracowników, którzy w kwietniu 1818 roku w pocie czoła przygotowywali Wielką Salę Jaskini Postojnej na przyjazd cesarza Austrii Franciszka I. Podczas gdy inni robotnicy dekorowali i oświetlali jaskinię przed wizytą znamienitego gościa, Čeč przekroczył prowizoryczny most na podziemnej rzece, wspiął się na skały i zniknął. Współpracownicy Čeča spodziewali się najgorszego, gdy nagle ujrzeli blask odległej lampy i usłyszeli okrzyk „To tu jest nowy świat, to tu jest raj!”. Mężczyzna zszedł po skałach i opowiedział zgromadzonym o swoim odkryciu – kolejnej jaskini...
Odkrycie Čeča przypisane innej osobie
Pomimo tak ważnego odkrycia nazwisko Luki Čeča, zwykłego latarnika jaskiniowego, nie zostało nigdzie zapisane aż do połowy XIX wieku. Odkrycie jaskini przypisano Josipowi Jeršinovićowi von Löwengreif, podskarbiemu okręgu Postojnej, ponieważ Čeč pochodził z biednej rodziny z niższych sfer. Dopiero w 1854 roku nazwisko Čeč zostało wspomniane w pracy Schmidla na temat słoweńskich jaskiń i zasłużenie powróciło na listę odkrywców Jaskini Postojnej.
Pomocnik latarnika
Mimo to Luka Čeč pozostaje dość tajemniczą postacią. Nie został uwieczniony na żadnym zdjęciu. Zakłada się, że jego rodzina pochodzi z okolic pasma górskiego Čičarija w Istrii. Urodził się w Postojnej 11 października 1785 roku. Pracował w Jaskini Postojnej jako pomocnik latarnika. Trudna sytuacja finansowa w okresie po dokonaniu wspaniałego odkrycia zmusiła Čeča do zwrócenia się do cesarza z prośbą o zaliczenie go, w uznaniu za udział w odkrywaniu Jaskini Postojnej, dożywotnio w poczet przewodników pracujących w jaskini, jednak jego wniosek został odrzucony.
Čeč podważa wiedzę naukową
Mimo wszystkiego, co go spotkało, Luka Čeč nie przestawał eksplorować jaskini i podważył przyjęte przez naukowców założenie, że w jaskiniach nie rozwija się życie. To on jako pierwszy trafił na żyjącego w jaskini chrząszcza Leptodirus hochenwartii. Pracował w jaskini aż do spowodowanej chorobą zakaźną śmierci w 1836 roku.
Początki turystyki krasowej
Luka Čeč nigdy nie zdobył należnego mu uznania. Dziś wiadomo, że odkrycie tego zwykłego latarnika dało początek turystyce krasowej, a on sam stał się głównym inicjatorem badań słoweńskiego podziemnego świata i jego fauny.